شرکت Proxima Fusion با جذب سرمایه ۱۳۰ میلیون یورویی در دور سری A، به جمع رقبای پرسرمایه در حوزه انرژی هسته‌ای پیوست.

تولید برق از هم‌جوشی هسته‌ای هنوز به یک واقعیت تجاری تبدیل نشده است. اما سرمایه‌های خطرپذیر در حال سرازیر شدن به استارتاپ‌هایی هستند که وعده می‌دهند انرژی پاک، ایمن و تقریباً بی‌نهایت دیگر صرفاً یک رؤیای دور از دسترس نیست.

بیشتر شرکت‌های فعال در حوزه هم‌جوشی که موفق به جذب بیش از ۱۰۰ میلیون دلار سرمایه شده‌اند در ایالات متحده قرار دارند. اما Proxima Fusion، یک استارتاپ آلمانی، از این قاعده مستثنی است. این شرکت به‌تازگی موفق به جذب سرمایه‌ای به مبلغ ۱۳۰ میلیون یورو در مرحله سری A (تقریباً ۱۴۸ میلیون دلار) شده است. این سرمایه‌گذاری توسط شرکت‌های Balderton Capital و Cherry Ventures رهبری شده است. بدین ترتیب، مجموع سرمایه عمومی و خصوصی جذب‌شده‌ی پروکسیما تا به امروز به بیش از ۱۸۵ میلیون یورو (۲۰۰ میلیون دلار) رسیده است.

این موضوع شانس این شرکت را برای تبدیل‌شدن به یکی از مدعیان اصلی اروپا در رقابت برای ارائه جایگزینی برای شکافت هسته‌ای، افزایش می‌دهد جایگزینی که وابسته به اورانیوم یا سایر مواد شکافت‌پذیر وارداتی مورد استفاده در راکتورهای هسته‌ای فعلی نیست. این تلاش تنها برای اعتبار علمی نیست؛ بلکه ارتباط تنگاتنگی با امنیت انرژی دارد.

فرانچسکو شورتینو، مدیرعامل و هم‌بنیان‌گذار پروکسیما، در مصاحبه‌ای با TechCrunch گفت: «صبر کنید تا اوایل دهه ۲۰۳۰، آن‌وقت غول‌های هم‌جوشی را در هر بلوک ژئوپولیتیکی خواهید دید.» تا پیش از این، پروکسیما منابع لازم برای تبدیل‌شدن به چنین غولی را در اختیار نداشت.

دور اول جذب سرمایه این شرکت در آوریل ۲۰۲۴ تنها ۲۰ میلیون یورو (۲۱.۷ میلیون دلار) بود. اما از آن زمان، این استارتاپ طرحی برای ساخت یک نیروگاه هم‌جوشی فعال را در یک نشریه علمی داوری‌شده منتشر کرده است. این مقاله به دفاع از استفاده از استلراتورها (Stellarators) می‌پردازد نوعی راکتور که از میدان‌های مغناطیسی برای نگه‌داشتن پلاسمای داغ در قالب حلقه‌ای به اندازه کافی پایدار برای وقوع هم‌جوشی استفاده می‌کند. برخلاف جایگزین اصلی‌شان، یعنی توکاماک‌ها (Tokamaks)، استلراتورها نیازمند جریان پلاسما نیستند، و این آن‌ها را پایدارتر می‌سازد. پروکسیما با تکیه بر نزدیکی خود به بزرگ‌ترین استلراتور جهان، یعنی Wendelstein 7-X آلمان، طرح اختصاصی خود با نام Stellaris را ارائه داده است. این طرح، نقطه عطفی مهم محسوب می‌شود که جزئیات آن در مقاله منتشر شده آمده است.

به گفته‌ی شورتینو، این جذب سرمایه‌ی چشمگیر تا حدی به دلیل دستیابی به این نقطه‌ی عطف در نیمی از زمانی بود که در ابتدا به سرمایه‌گذاران وعده داده شده بود. با توجه به اینکه این دور سرمایه‌گذاری بیش از ظرفیت مورد انتظار بود (oversubscribed)، شرکت حق انتخاب زیادی داشت. او افزود: «اکنون ما شریک‌های مناسبی داریم؛ نه فقط برای این مرحله، بلکه برای تأمین مالی مرحله‌ی بعدی نیز.»

هر دو صندوقی که این دور تأمین مالی را به‌طور مشترک رهبری کردند، امکان مشارکت در مراحل بعدی را نیز دارند. صندوق بالدرتون در سال ۲۰۲۴ مبلغ ۱.۳ میلیارد دلار برای «صندوق مراحل اولیه نهم» و «صندوق رشد دوم» جذب کرده است. از سوی دیگر، چری نیز در فوریه ۲۰۲۵ آخرین صندوق خود را با مبلغ ۵۰۰ میلیون دلار بست، که این مبلغ میان سرمایه‌گذاری‌های مرحله اولیه و مراحل بعدی مانند سری B و فراتر از آن تقسیم خواهد شد.

شورتینو برآورد می‌کند که برای رساندن پروژه‌ی پروکسیما تا سال ۲۰۳۱ (با کمی بالا یا پایین)، همچنان نیاز به جذب سرمایه از طریق سرمایه‌گذاری جسورانه وجود خواهد داشت. پس از آن، شرکت انتظار دارد به روش‌های دیگر تأمین مالی روی بیاورد. با این حال، تا آن زمان باید سرمایه لازم برای دستیابی به نقاط عطف بزرگ، از جمله آزمایش سخت‌افزاری حیاتی در سال ۲۰۲۷ را فراهم کند. به گفته‌ی او، این جذب سرمایه تنها زمانی ممکن شد که سرمایه‌گذاران درک کردند که «این یک مسیر بی‌پایان برای آن‌ها نخواهد بود». براساس قواعد سرمایه‌گذاری جسورانه، ممکن است سرمایه‌گذاران چندان مطمئن نباشند که گداخت هسته‌ای (Fusion) دقیقاً در این بازه‌ی زمانی محقق شود، اما همچنان حاضرند روی آن شرط‌بندی کنند. ایان هوگارت، شریک صندوق Plural که توسط بنیان‌گذاران اداره می‌شود، تاکنون سه بار در پروکسیما سرمایه‌گذاری کرده و آن را یک «حرکت بزرگ» توصیف می‌کند.

آینده‌ی مبتنی بر گداخت هسته‌ای، به‌ویژه برای قاره‌ی اروپا بسیار وسوسه‌انگیز است. «پروکسیما یک فرصت برای کربن‌زدایی و تأمین بار پایه‌ی پایدار برای همه‌ی نیازهای انرژی در پایین‌دست است و برای اروپا فرصتی‌ست که نقش رهبری جهانی در انتقال انرژی ایفا کند.»

ایان هوگارت به TechCrunch جدول سهام‌داران پروکسیما بار دیگر رنگ و بوی اروپایی دارد. سرمایه‌گذاران این دور شامل: Bayern Kapital، Club degli Investitori، DeepTech & Climate Fonds (DTCF)، Elaia، HTGF، Leitmotif، Lightspeed، OMNES Capital، و UVC Partners هستند. شورتینو می‌گوید: «ما پروکسیما را کاملاً یک شرکت اروپایی می‌دانیم، نه صرفاً آلمانی.»

پروکسیما دفتر اصلی و آزمایشگاه خود را در شهر مونیخ دارد، جایی که از مؤسسه ماکس پلانک برای فیزیک پلاسما (IPP) منشعب شده است. همچنین تیم‌هایی در مؤسسه پل شِرِر سوئیس و مرکز انرژی گداخت کولهام بریتانیا (نزدیک آکسفورد) دارد. شورتینو که اصالتاً فیزیک‌دان است، اهل ایتالیاست، اما سابقه فعالیت در زمینه‌ی گداخت هسته‌ای را در بریتانیا، سوئیس و بعدتر در MIT آمریکا دارد. او به دلایل مختلفی به اروپا بازگشت، اما یکی از مهم‌ترین آن‌ها، که از دید بسیاری از سرمایه‌گذاران هم قابل درک است، این بود: «من به‌عنوان یک اروپایی، به اروپا افتخار می‌کنم و همیشه دوست داشتم باور کنم که آینده‌ای در این قاره وجود دارد آینده‌ای که باید کسی آن را بسازد.»

منبع:techcrunch