امروز در توییتر، مهندس AMD، فیل پارک، به یک نکته جالب از تاریخ معماری رایانه شخصی اشاره کرد که از همه جا عجیب‌تر، در پاسخ یک سال پیش در Quora توسط مهندس سابق اینتل، رابرت کولول، منتشر شده بود. این نکته نشان می‌دهد که اگر اینتل به طور کامل روی خط پردازنده‌های Itanium (که تنها x64 بودند) متمرکز نبود، می‌توانست پیش از AMD به معماری x86-64 دست یابد. با توجه به معماری‌های امروزی پردازنده‌های دسکتاپ که "64 بیتی" به سرعت به معنای x86-64 تلقی می‌شود، این داستان و نظرات آن از نظر تاریخی جالب و آموزنده است.

با تمام این‌ها، اینتل Itanium به طور کامل نرم‌افزار و معماری x86 را کنار نگذاشته بود. با این حال، در درازمدت هدف آن‌ها حذف کامل x86 و غلبه بر AMD در بازار بود. اما معماری خالص 64 بیتی Itanium اجازه اجرای نرم‌افزارهای 32 بیتی (x86) را به صورت بومی نمی‌داد و راه‌حل‌های شبیه‌سازی نیز عملکرد ضعیفی داشتند. در نتیجه، Itanium با استقبال ضعیفی در بازار مواجه شد، اگرچه در میان اولین پردازنده‌هایی بود که به معماری 64 بیتی دست یافتند. سازگاری با عقب مهم است، به ویژه در بازار کامپیوترهای شخصی و در بازارهای سرور و سازمانی که اینتل پردازنده‌های Itanium را هدف قرار داده بود.

به عنوان رئیس سابق معماری x86 اینتل، رابرت کولول این مسئله را به خوبی درک می‌کرد و به همین دلیل، نسخه‌های اولیه داخلی پردازنده‌های Pentium 4 را با معماری x86-64 طراحی کرد، به جای اینکه تنها به معماری x86 پایبند بماند. متأسفانه، این مسیر طراحی توسط مدیران بالادست اینتل متوقف شد، چرا که آن‌ها نگران بودند که این طراحی به Itanium آسیب برساند (درست مانند چیزی که پردازنده‌های x86-64 ساخت AMD بعدها باعث شدند). با این وجود، کولول راهی را باز گذاشت تا در آینده اینتل بتواند به معماری x86-64 بازگردد.

داستان Itanium اینتل با رونمایی از AMD64/x86-64 در سال 2003 به پایان نرسید. اینتل همچنان به پشتیبانی و توسعه Itanium ادامه داد تا فوریه 2017 و ارسال‌ها تا جولای 2021 به طور کامل متوقف نشدند. برای برخی از سناریوهای خاص، Itanium عملکرد بسیار خوبی داشت و حتی ایده‌آل بود. اما کولول از همان زمان می‌دانست که سازگاری با عقب حرف اول را می‌زند، به‌ویژه در کامپیوترهای شخصی و سازمانی.